Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Đinh Xuân Thảo - Ảnh: Nguyệt Minh

Thưa ông, để việc bầu và phê chuẩn nhân sự hoàn tất trong một thời gian tương đối ngắn và các chức danh vừa được bầu đã kịp giới thiệu được ngay nhân sự để QH bầu vào các vị trí quan trọng khác, chắc hẳn đã phải có một quy trình sàng lọc, chuẩn bị từ trước và quy trình này được tiến hành như thế nào?

Đúng vậy, bởi công tác cán bộ là của Đảng nên ngay trước ĐH Đảng XI đã có sự chuẩn bị rồi. Cụ thể là tại Đại hội XI, Ban Chấp hành Trung ương đã bầu ra Bộ Chính trị, Ban Bí thư cũng để chuẩn bị cho các vị trí nhân sự cấp cao trong bộ máy nhà nước sau này. Dù luật không quy định nhưng trong công tác cán bộ, trong Điều lệ Đảng, quy chế làm việc của Ban Chấp hành Trung ương… đều có quy định công tác nhân sự là công tác của Đảng và Ban Chấp hành Trung ương có trách nhiệm chuẩn bị và giới thiệu nhân sự ứng cử vào các chức danh lãnh đạo chủ chốt các cơ quan nhà nước. Ta hay nói “Đảng cử dân bầu” và đúng là trên thực tế, các chức danh lãnh đạo chủ chốt của bộ máy nhà nước do Đảng giới thiệu nhưng bầu chọn ai thuộc quyền quyết định của nhân dân, thông qua cơ chế dân chủ đại diện, mà cụ thể ở đây là QH và các ĐBQH sẽ là người xem xét, quyết định.

Trước khi tiến hành bầu, phê chuẩn các chức danh chủ chốt tại kỳ họp, QH có tiến hành lấy phiếu tín nhiệm các ứng viên được giới thiệu không, thưa ông?

Khi giới thiệu từng nhân sự cụ thể, cơ quan trình hoặc người trình sẽ phải gửi kèm theo cả tóm tắt lý lịch của người được giới thiệu để ĐBQH nghiên cứu, ĐBQH có thể đối chiếu với các quy định về chức danh cán bộ và thảo luận tại các đoàn ĐBQH (chia theo 63 tỉnh thành). ĐBQH nào cũng có quyền phát biểu, nêu ý kiến về nhân sự được giới thiệu, sau đó trưởng đoàn sẽ tổng hợp và báo cáo Ủy ban TVQH về ý kiến thảo luận trong các đoàn. Ủy ban TVQH cũng có thể quyết định phát phiếu thăm dò ý kiến của ĐBQH về nhân sự được giới thiệu (không ghi tên người nhận xét). Các ý kiến thảo luận của ĐBQH sẽ được đoàn thư ký kỳ họp tập hợp lại, Chủ tịch QH sẽ thay mặt Ủy ban TVQH báo cáo trước QH tổng hợp ý kiến thảo luận của các đoàn về nhân sự được giới thiệu, đồng thời giải trình rõ các thắc mắc, ý kiến khác về nhân sự được giới thiệu, sẽ bảo lưu quan điểm giới thiệu hay theo đề xuất của số đông và xin ý kiến tiếp của ĐB tại hội trường, nếu không ai còn ý kiến khác thì sẽ chính thức bầu nhân sự đó.

Cụ thể, nhân sự được bầu chọn vào vị trí nào sẽ phải qua vòng thăm dò tín nhiệm?

Tất cả các nhân sự được giới thiệu để QH bầu hoặc phê chuẩn đều được các ĐBQH nghiên cứu, thảo luận kỹ lưỡng trước khi bầu chính thức. Các ĐBQH cũng có thể bày tỏ ý kiến của mình thông qua các phiếu thăm dò về nhân sự được giới thiệu. ĐBQH đăng ký tham gia làm thành viên các ủy ban của QH cũng phải lấy phiếu thăm dò tín nhiệm trước khi QH bầu.

Việc bầu chọn các nhân sự cấp cao sẽ theo hình thức bấm nút tại hội trường hay bỏ phiếu kín?

Các ĐBQH sẽ bấm nút để biểu quyết danh sách nhân sự được giới thiệu để đưa ra bầu. Còn khi bầu từng nhân sự thì sẽ bỏ phiếu kín.

Theo báo Thanh nien (ngày 15/7/2011)