Khởi đi từ lớp đoàn viên đầu tiên thế hệ Lý Tự Trọng, là những đội viên tự vệ đỏ hát vang bài ca Thanh niên cận vệ trong cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh với những Cao Xuân Quế, Lê Cảnh Nhượng..., là cuộc đấu tranh công khai của Thanh niên Dân chủ đòi cơm áo, hòa bình, tự do với những Trần Hải Kế, Nguyễn Văn Trạch..., đến những Hà Văn Mạnh - Cứu quốc quân Bắc Sơn, Phan Ngọc Hiển - quân khởi nghĩa Hòn Khoai... đã đem máu của mình làm “Quân xung phong/ Nước Nam đang chờ mong tay người/ Hồn sông núi khí thiêng ghi muôn đời” (Chiến sĩ Việt Nam, Văn Cao).
Cùng “Xếp bút nghiên”, “Sắm vũ khí, đuổi thù chung”, “Phá kho thóc”... bao lớp thanh niên đã đem thân mình góp vào cuộc chiến đấu dựng ngọn quốc kỳ nền đỏ sao vàng!
Tuổi trẻ lại có mặt trong cuộc “cứu đói ở Bắc và kháng chiến ở Nam” trong những tháng ngày xây dựng chính quyền cách mạng non trẻ, để rồi từ “mỗi thanh niên là một dân quân”, “mỗi thiếu niên là một dũng sĩ”, thanh niên cả nước đã lên đường tham gia Toàn quốc kháng chiến! Từ những Trần Văn Ơn, Võ Thị Sáu, Cù Chính Lan, La Văn Cầu, Tô Vĩnh Diện, Bế Văn Đàn, Phan Đình Giót..., tuổi trẻ đã khắc tạc tên của mình trong chiến công chung “chấn động địa cầu”.
Với tinh thần “Đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần”, hàng vạn thanh niên miền Bắc đã tình nguyện lên Tây Bắc vỡ hoang, về Thái Nguyên làm thép, đến Thác Bà làm điện, đi Thanh Hóa mở đường... với tinh thần kiến thiết nước nhà hừng hực trong tim.
Nơi miền Nam thành đồng, những Trần Thị Lý, 10 dũng sĩ Điện Ngọc (Quảng Nam), 4 tử tù của đội vũ trang quyết tử (Sài Gòn - Gia Định), Quách Thị Trang, Nguyễn Văn Trỗi... đã thổi bùng lên ngọn lửa “Ba sẵn sàng” và “Năm xung phong” từ Bắc chí Nam, xây nên những kỳ tích của “thế hệ anh hùng, thắng Mỹ vẻ vang”.
Đó là Lê Mã Lương với “cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến chống quân thù”, là Lê Anh Xuân với “Dáng đứng Việt Nam”, là Võ Thị Thắng với nụ cười trước tòa án giặc, là Đặng Thùy Trâm với “nhật ký có lửa”, là 12 cô gái thanh niên xung phong ngã xuống ở Truông Bồn (Nghệ An), là 10 cô gái thanh niên xung phong nằm lại nơi Ngã ba Đồng Lộc (Hà Tĩnh)...
Tổ quốc về một cõi, thanh niên lại tiếp tục làm nên những chiến công mới với phong trào lao động tình nguyện xây dựng Tổ quốc bằng “tay anh phá đá, tay em đào sỏi”, với phong trào thanh niên xung phong xây dựng kinh tế mới “không tiếc mồ hôi và sức trẻ”, “đến công trường như đi chiến đấu”, với cuộc lên đường bằng tinh thần “Hồng binh” chiến đấu nơi biên giới Tây Nam và phía Bắc, là phong trào Thanh niên lập nghiệp và Tuổi trẻ giữ nước, là chiến dịch tình nguyện Mùa hè xanh, là chiến dịch Mùa đông tình nguyện...
Trong pho sử mang tên thanh niên, Đoàn xứng đáng với vai trò là người tiên phong, người tổ chức để biến sức mạnh lý tưởng thành cảm xúc thế hệ có sức lôi cuốn thanh niên dâng hiến chính mình để cùng làm nên sự phi thường từ những điều bình thường!
Đó là cảm xúc của những người trẻ tuổi, nhận ra mình có thể cùng với bạn bè trang lứa, vượt lên những toan tính nhỏ bé, vụn vặt thường ngày, để góp sức cùng nhau làm nên những điều có ích cho đất nước, cho xã hội, cho đồng bào. Cảm xúc thế hệ nâng ta lên cao, làm đẹp tâm hồn và nuôi dưỡng lâu bền sức mạnh hướng thượng!
Lịch sử 85 năm của Đoàn cũng chính là lịch sử tạo dựng cảm xúc thế hệ cho mỗi lớp thanh niên từng chặng đường gánh vác và làm tròn sứ mệnh của đội chủ lực quân dựng xây nước nhà!
Thời đại hội nhập và phát triển, do đó sẽ tiếp tục đặt ra cho Đoàn một yêu cầu không thể lẩn tránh: tạo ra cảm xúc thế hệ cho những người trẻ tuổi hôm nay chung sức làm nên nghiệp lớn, cho đất nước hóa rồng!