Yêu sách “đường lưỡi bò” của Trung Quốc sẽ lần đầu tiên bị xem xét kỹ theo luật pháp quốc tế, mặc dù Bắc Kinh chính thức từ chối tham gia vụ kiện mà Philippines khởi xướng kể từ năm 2013.
Trong vòng điều trần kéo dài từ 7-13/7, PCA sẽ xác định xem liệu cơ quan này có thẩm quyền đối với vụ kiện tuyên bố “đường lưỡi bò” của Trung Quốc ở Biển Đông hay không. Nếu PCA xác định có thẩm quyền, Philippines sẽ được yêu cầu trình bày các lý lẽ của vụ kiện trong một vòng điều trần khác.
Một phái đoàn cấp cao của Philippines, bao gồm cố vấn pháp luật hàng đầu của Philippines, người đứng đầu Bộ Ngoại giao, Quốc phòng và Tư pháp, cùng các luật sư tại Washington do Manila thuê, đã bay tới La Hay để tham gia phiên tòa.
Vụ việc đang được các lãnh đạo châu Á và Mỹ theo dõi chặt chẽ, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở Biển Đông, đặc biệt tại quần đảo Trường Sa, nơi Trung Quốc đang cấp tập xây dựng 7 đảo nhân tạo.
Trong đơn kiện được gửi lên PCA tháng 1/2013, Philippines nói rằng các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với hầu hết Biển Đông, cùng với việc nước này đơn phương chiếm các đảo và bãi cạn trong khu vực, là đi ngược lại Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển và không có giá trị pháp lý.
Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền đối với các vùng biển và các bãi cạn mà Manila xem là thuộc vùng đặc quyền kinh tế của mình.
Philippines cũng cáo buộc Trung Quốc tiếp tục xâm lấn khi một tàu khu trục hải quân và hải tàu khác của nước này xâm phạm vùng 5 hải lý quanh một tàu vận tải cũ mà Manila cho mắc cạn tại bãi cạn Second Thomas (bãi Cỏ Mây) vào năm 1999 để khẳng định chủ quyền.
Phái đoàn của Philippines đã đưa ra các lý lẽ để chứng minh rằng tuyên bố “đường lưỡi bò” của Trung Quốc là vô giá trị theo Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển. Họ cũng sẽ tìm cách làm rõ những giới hạn lãnh thổ, theo Luật Biển, của các bãi đá và bãi cạn như bãi cạn Scarborough - tất cả đều nằm trong một nỗ lực nhằm khẳng định các quyền lợi của Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của mình.
Trung Quốc đã từ chối tham gia vào cuộc phân xử và dự kiến sẽ phản đối bất kỳ quyết định nào của tòa án mà có lợi cho phía Philippines.
Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông, chồng lấn lên các vùng biển của các quốc gia láng giềng gồm Philippines, Malaysia, Việt Nam, Brunei.